مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۷۱۷-۲۰۱۵
12
47
2018
09
23
بررسی و نقد ادلّۀ احمد اسماعیل بصری برای نفی علم امام به لغات
7
28
FA
رحیم
لطیفی
استاد حوزه و دانشگاه.
مرتضی
کریمی
دکترای کلام امامیه دانشگاه تهران
جریان احمدالحسن بصری، یکی از جریانهای خطرناک در موضوع مهدویّت است. در حالی که استناد به خواب و استخاره، وجه مشترک احمدالحسن با بعضی از مدّعیان دیگر است، ارائۀ تحلیلهای جدید از روایات و مبانی خاصّ در رویکرد روایی، او را از سایرین متمایز کرده است. استناد احمدالحسن به بعضی رویکردهای حدیثیِ رایج در میان گروهی از حدیثگرایان و نیز منطبق ساختن خود با شرایط و حوادثِ روز با توجّه به زمانشناسیِ خاصّ خود، از دیگر ویژگیهای اوست. در چند سال اخیر، فعالیتهای تبلیغیِ این جریان چه به صورت مجازی در پالتاک و وبسایتهای مختلف و چه به صورت چهره به چهره افزایش یافته. این نکات، ضرورت نقد و بررسی این جریان و نشان دادن اشکالات آن را دو چندان میکند. احمدالحسن بصری، که مدّعی است امام، مهدی اوّل و یمانی موعود است، در بحث حدود و ثغور علم امام، این علم را به علم دینی محدود میکند. به باور وی، آنچه برای امام ضرورت دارد صرفاً دانستنِ امور مربوط به دین است. بر این اساس، وی علم امام به سایر امور از جلمه زبانهای روز دنیا، کتب آسمانی پیشین و علوم تجربی و استقرایی را ضروری نمیداند. وی برای نفی علم امام به لغات، هشت دلیل اقامه کرده است. این مقاله، با روش توصیفی _ تحلیلی، به بررسی و نقد این ادلّه میپردازد و ناتمام بودنِ آنها را نشان میدهد.
مهدویّت,مدّعیان مهدویّت,احمدالحسن بصری,علم امام,علم به لغات
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_123160.html
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_123160_bd4c3c4268f164e9abc187e1fb4e2590.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۷۱۷-۲۰۱۵
12
47
2018
09
23
بررسی گستره «عصمت از خطیئه» با نگاهی بر دلایل عقلی و نقلی عصمت
29
48
FA
کاوس
روحی برندق
دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس تهران
عبدالحسین
خسروپناه
استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی قم
عصمت یکی از بنیادیترین آموزههای دینی است که پارهای از آیات قرآن، آن را شرط نبوت پیامبران به شمار آورده است و از دیدگاه شیعه، افزون بر این شرط امامت امامان به شمار میآید. این پژوهش _ که در روش گردآوری مطالب، کتابخانهای است و در نحوه استناد دادهها، از شیوه اسنادی پیروی میکند و در تجزیه و تحلیل مطالب، روش آن تحلیل محتوایی از نوع توصیفی تحلیلی میباشد _ تبیین گستره «عصمت از خطیئه» ناظر به دلایل عقلی و نقلی عصمت به ویژه آیات قرآن پرداخته و در پایان به این نتیجه دست یافته است عصمتی که شرط نبوت و امامت است و انواع خطیئه اعم از عملکرد شرکورزانه، گناه کبیره، گناه صغیره، انجام عمل مکروه و ترک اولی و خلاف مروت و ارتکاب گناه به شکل سهوی را شامل میگردد.
عصمت,گستره عصمت,گناه کبیره,گناه صغیره,مکروه,ترک اولی
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_123164.html
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_123164_2bb1d8d573ccf310f12a1d5f3816798c.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۷۱۷-۲۰۱۵
12
47
2018
09
23
پیشینهشناسی و نقد ادعای نبوت سران بابیت و بهائیت
49
78
FA
محمّدعلی
پرهیزگار
دانشجوی دکتری کلام اسلامی دانشگاه قم
عزالدین
رضانژاد
دانشیار جامعة المصطفی العالمیة قم.
رحمان
عشریه
استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم قم.
سران بابیت و بهائیت از جمله متنبیان سدههای اخیر هستند که با استناد به روایات دعوت قائم موعود به امر جدید، از ادعاهای نبوت و رسالت سخن گفتهاند و با رونمایی از دو کتاب «بیان» و «اقدس» ادعای نسخ شریعت اسلام و ظهور شریعت تازه و کتاب آسمانی جدید دارند و با شعار اُمّی بودن در پی القای تازگی و بداعت ادعاها و آموزههایشان به مخاطب هستند.<br />این نوشتار با روش پژوهش توصیفی _ تحلیلی ضمن بررسی و نقد ادعاها و اقدامات سران این جریانهای سیاسی _ مذهبی به پیشینهشناسی مسئله در جریانهای باطنی پیشین (اسماعیلیه، نصیریه، حروفیه، پسیخانیه و...) پرداخت و نتایج به دست آمده از تحلیل اسناد و مدارک تاریخی، گواه آن است که ادعاهای علیمحمّد شیرازی و حسینعلی نوری، ریشه در جریانهای باطنی پیش از آنان دارد و در حقیقت ادعاهای به ظاهر تازه سران بابیت و بهائیت بازگوی سخنان کهنه جریانهای پیش از آنان است.
نبوت,پیشینه بابیت و بهائیت,خاتمیت,نسخ اسلام,علیمحمّد شیرازی,حسینعلی نوری
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_123168.html
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_123168_a9dca87026dcc856066bac5dc879076c.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۷۱۷-۲۰۱۵
12
47
2018
09
23
ژئوپلتیک جامعه شیعی در آموزههای فرهنگی _ سیاسی صادقَین در عصر غیبت براساس الگوی راهبردی (swot)
79
104
FA
سیدابراهیم
معصومی
دانشجوی دکتری انقلاب اسلامی دانشگاه معارف و پژوهشگر گروه مطالعات راهبردی مجمع جهانی اهلبیت قم
غلامرضا
بهروزی لک
دانشیار دانشگاه باقرالعلوم قم.
مقاله حاضر بر اساس چارچوب (swot) قوت _ ضعف و فرصت _ تهدید، راهبردهای سیاسی ارائه شده توسط امام باقر و امام صادق؟عهما؟ برای جامعه شیعی عصر غیبت مورد بررسی قرار داده است. در ابتدا با استفاده از روش سوات، محیط سیاسی داخلی و خارجی عصر صادقین؟عهما؟ ذکر شده است. محیط داخلی جامعه شیعی از لحاظ قوت(S) مانند: تشکیل مکتب علمی، گسترش جغرافیای تشیع و وضعیت فرهنگی جامعه شیعی و ضعف(W) مانند: ضعف اقتصادی شیعیان، وضعیت خفقان سیاسی _ اجتماعی حاکم بر شیعیان، انشعاب و پیدایش فرقههای شیعی و قیام زید و فرزندش یحیی، سپس محیط خارجی جامعه شیعیان از لحاظ فرصت(O) مانند: درگیری امویان و عباسیان، تاسیس حکومت عباسیان و رفع ممنوعیت حدیث و تهدید (t) مانند: جریانهای فکری سیاسی عصر صادقین؟عهما؟، رواج احادیث ساختگی و مجعول و عملکرهای حکومتهای وقت میباشد. در آخر نیز بر اساس الگوی ضعف_ فرصت (WO) راهبردهای: مدارا، دعا و انتظار فرج و بر اساس الگوی قوت _ فرصت(SO) راهبردهای: کمال تعلیمی دین، حکومت غیر معصوم (ولایت فقیه)، تولی و زنده نگهداشتن عاشورا ارائه شده است.
امام صادق؟ع؟ و امام باقر؟ع؟,راهبردهای سیاسی,فرهنگی,عصر غیبت,جامعه شیعی
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_123173.html
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_123173_c0db2b15b4c89b6c93a3c46d1f212491.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۷۱۷-۲۰۱۵
12
47
2018
09
23
مبانی فلسفی دولت کریمه مهدوی
105
132
FA
محمدجواد
پیرمرادی
دانشیار دانشگاه جامع امام حسین؟ع؟تهران
هدف این پژوهش پیشنهاد مدلی برای فراگیرسازی قلمرو مخاطبان اصل اعتقادی دولت کریمه مهدوی است. همانطور که اصل اعتقادی توحید برای جهانی شدن باید به زبانی بینالاذهانی یعنی زبان عقل عرضه شود جامعه توحیدی به رهبری آخرین وصی خلیفه اعظم الهی نیز باید برای جهانی شدن به زبانی جهانی ارائه شود. چون هم پیام دین اسلام جهانی است و هم نیاز به دولت کریمه یعنی جامعه توحیدی عدالتمحور نیازی جهانی و متعلق به همه مردم تحت ستم در سراسر جهان است که اکثریت انسانهای کره زمین را پوشش میدهد. بر اساس این ضرورت در این مقاله مبانی فلسفی جامعه فاضله مهدوی یا دولت کریمه با روش تحلیل منطقی اسناد مورد پژوهش واقع شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که جامعه مهدوی به هیچ یک از آرمانشهرهای پیشنهادی در طول تاریخ شباهت ندارد: در دولت کریمه مدیر اول، خدای علیم و قادر مطلق است که بر اساس فلسفه آفرینش انسان ریاست دولت کریمه در زمین را به خلیفهاش رسول الله؟ص؟ تفویض کرده است. در درجه اول رئیس دولت کریمه در زمین نبی اعظم و در غیاب ایشان وصی اوست که جز در دریافت وحی، در بقیه خصایل همچون نبی است. او مثل نبی در درک و عمل به قرآن بری از خطا بوده و قرآن ناطق است. این دولت به دلیل عدم آمادگی مردم که در دولت کریمه بر خلاف سایر مدینههای فاضله مطرح نقشی بنیادین دارند هنوز محقق نشده است ولی بنا به وعده قطعی الهی و همچنین حکم عقل مبنی بر اینکه عدم تحقق دولت کریمه نقض غرض آفرینش خواهد بود روزی محقق و آرزوی بشر برآورده و انتظار بسر خواهد آمد. با طرح مبانی فلسفی دولت کریمه که به مبانی معرفتشناختی و هستیشناختی و انسانشناختی تقسیم و عرضه و تفاوت آنها با مبانی سایر نظامهای سیاسی روشن شده است زمینه امکان منطقی چنین نظامی برای همه انسانهای مظلوم و تشنه عدالت با هر اعتقادی فراهم شده است.
مبانی فلسفی,مهدویت,دولت کریمه,مدینه فاضله
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124719.html
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124719_488e5e7ba9321b178b0f30fad04fc41a.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۷۱۷-۲۰۱۵
12
47
2018
09
23
نقش مهدویت در وحدت و همگرایی جهان اسلام
133
156
FA
حسین
الهینژاد
دانشیار و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم
سیدحامد
شاهرخی
دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبایی تهران
بر اساس آیات و روایات و نیز تجربه بشر در طول تاریخ، اتحاد و همگرایی دو عامل مهم و مؤثر در ساماندهی و رساندن جامعه به سوی مقصود و هدف خود هستند؛ و در پرتو آنها همواره پیشرفت و شکوفایی و عزت و اقتدار و خلاقیت و در نهایت به حاکمیت بر زمین نائل خواهند گشت، در نقطه مقابل، فقدان این دو عامل در جامعه باعث خودبرتربینی و بروز تعصبات قومی و فرقهای و پراکندگی و سلب نعمت از آنان و در نهایت به ذلّت و استعمار مبتلا خواهند شد.<br />پس جایگاه اتحاد و همبستگی در جهتدهی جامعه به سوی پیشرفت و تعالی، جایگاه مهم و خطیری است. هرچه اتحاد میان مردم بیشتر باشد، حرکت مردم به سوی جامعه مطلوب سرعت بیشتری مییابد. اتحاد، در بسترها و زمینههای گوناگونی قابل توجیه است؛ زیرا گاهی براساس باورها شکل میگیرد و گاهی بر اساس ملّیت و نژاد قابل پیگیری است و زمانی هم وطن و جغرافیا این نقش را ایفا کرده و مردم را به سوی اتحاد و همدلی حرکت میدهند.<br />در نتیجه اتحاد دارای بسترهای مختلفی است که با رویکردهای اعتقادی، اجتماعی، نژادی، جغرافیایی و... توجیه میشود. یکی از آن بسترها، باورداشت مهدویّت و مؤلفههای اساسی و مشترک آن همچون اصل ظهور و انتظار و حتمیت آنها و نام و اوصاف امام مهدی و نسب ایشان و حکومت جهانی، گسترش عدالت و دیگر مؤلفهها است که مورد قبول همه گروههای اسلامی بوده و سوژه مناسب و مهمی برای ایجاد اتحاد میان مسلمانان و جوامع اسلامی میباشد. لذا این پژوهش با بیان و تمرکز بر برخی از مؤلفههای وحدتبخش به نقش آنها در همگرایی معتقدان به این باور اصیل اسلامی پرداخته است و در صدد پاسخ به این پرسش اساسی است که مهدویت در همگرایی جهان اسلام چه نقشی دارد؟
مهدویت,وحدت,همگرایی,جهان اسلام
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124720.html
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124720_8091a4bc621595ae670c2008336536c5.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۷۱۷-۲۰۱۵
12
47
2018
09
23
تحلیل«نظام انتظار» با رویکرد استراتژیک (swot)
157
182
FA
حامد
پوررستمی
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران
محمدحسین
رحمتی
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران.
نگرش نظامگون (سیستمی) به اندیشه انتظار و مهدویت، میتواند ابعاد و زوایای بیشتر و روشنتری را فراروی جوامع هدف قرار دهد. مدل swot، مدلی راهبردی به «نظام انتظار» است که به تحلیل و ارزیابی چهار مؤلفه «ظرفیتها» و «آسیبها» (مؤلفههای درون سیستمی) «فرصتها» و «تهدیدها» (مؤلفههای برون سیستمی) میپردازد. در این تحقیق بر اساس راهبردهای چهارگانه مدل swot، یعنی so-wo-st-wt چهار راهبرد مهم در نظام انتظار ارائه شده است که عبارتند از: راهبرد «تقویت _ هدایت» برای so، راهبرد «رفع _ هدایت» برای wo، راهبرد «تقویت _ دفع» برای st و راهبرد «رفع _ دفع» برای wt. یافتهها حکایت از آن دارد که بر اساس نگرش راهبردی swot، مؤلفههای نظام انتظار در تطابق و همگونی معنادار با آموزههای روایی بوده و به سوی تحقق نصابهای ظهور به پیش میرود و با اتخاذ و کاربست بیشتر راهبردهای فوقالذکر، نرخ رشد زمینهسازی و تحقق نصابها در نظام انتظار افزونتر خواهد شد. از جمله نوآوریهای این نوشتار عبارتند از: تشخیص و تبیین مؤلفههای نظام انتظار و تطبیق آن با مدل swot و همچنین استنباط و تحلیل راهبردهای اتخاذی فراروی است. گفتنی است روش تحقیق از حیث نوع و سطح خروجی داده، نظری بوده و از حیث شیوه جمعآوری داده، تحلیلی _ توصیفی با رویکرد کتابخانهای است. از این رو، ملاک انتخاب مؤلفهها و راهبردهای فوق، با محوریت تطبیق و تحلیل آموزههای دینی میباشد در حالی که غالباً در پژوهشهای دینی مدل swot محور، اساس کار، میدانی و ابزارهای گردآوری مصاحبهای با جامعه آماری محدود است.
نظام انتظار,مدل SWOT,ظرفیتها,آسیبها,فرصتها,تهدیدها
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124721.html
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124721_eff6c8171769975a19fc29dfa9bd2a35.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۷۱۷-۲۰۱۵
12
47
2018
09
23
بررسی مقارن پدیدههای کیهانی در پیش و پس از عصر ظهور
183
206
FA
سیدمجتبی
فلاح
سطح چهار مرکز تخصصی تفسیر حوزه علمیه قم.
بسیاری از نشانههای ظهور به مجرد قرار گرفتن در زمره علائم غیرحتمی، با هجر و بیرغبتی محققانِ عرصه مهدویت روبهرو شدهاند. این درحالی است که بررسیِ همهجانبه روایاتِ مربوط این بخش از معارف مهدوی چند نکته را به اثبات میرساند: نخست اینکه، بخش قابل توجهی از این قبیل روایات، در زمره روایات مشترکی قرار میگیرند که در منابع رواییِ فریقین بیان شدهاند. دوم اینکه، در این روایات علیرغم ظاهرِ منافی با پدیدههای طبیعی، پس از بررسیهای علمی، در چهارچوبِ رخدادهای طبیعی قرارگرفته، و نمیتوان آنها را به عنوان پدیدهای خارقالعاده قلمداد کرد که خارج از ظرفیت دانش بشر است. و سوم اینکه، محتوای بسیاری از این نشانهها علیرغمِ ظاهر متفاوت با یکدیگر، در تعاضد با هم، در پیِ اثباتِ پدیدهای واحدند که تأثیر قابل توجهی در رخدادهای پس از ظهور دارد. یکی از این نشانهها خورشید و ماه گرفتگیِ در غیر زمان متداول است که افزون بر آنکه خودش در منابع رواییِ شیعه و سنی نقل شده، با پنج دسته از روایاتِ موجود درمنابع فریقین نیز مورد تأیید قرار میگیرد.
عصر ظهور,پدیدههای کیهانی,خسوف,کسوف,ستاره دنبالهدار,عمود نار
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124722.html
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124722_8868c87d59eebedcb76461b87e216422.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۷۱۷-۲۰۱۵
12
47
2018
09
23
کارکردهای حکومت جهانی امام مهدی؟عج؟ در امنیتبخشی به جامعه
207
226
FA
یدالله
حاجیزاده
ستادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم
واکاوی کارکردهای حکومت جهانی امام مهدی؟عج؟ در امنیتبخشی به جامعه بشری از اهمیت خاصی برخوردار است. این امر میتواند زمینههای اشتیاق منتظران را به این حکومت آرمانی فراهم سازد و تلاشهای آنان را جهت فراهم ساختن زمینههای آن توسعه بخشد. بدون شک امنیت یکی از واقعیتهای دوران تشکیل حکومت جهانی امام مهدی؟عج؟ است که خود دستآوردی ارزشمند در گستره حکومت جهانی آن حضرت به حساب میآید، اما سؤالی که در اینجا مطرح است این است که کارکردهای حکومت جهانی آن حضرت جهت دستیابی به امنیت، در چه اموری است؟ و یا به تعبیری حکومت جهانی امام مهدی؟عج؟ چگونه میتواند امنیت را در جامعه بشری نهادینه و تثبیت کند؟ بررسی برخی از آیات قرآن و منابع متقدم حدیثی و غیرحدیثی نشان میدهد کارکردهای حکومت جهانی امام مهدی؟عج؟ جهت دست یابی به امنیت، در اموری چون گسترش ایمان و تقوا، از بین بردن فقر، از بین بردن ترس و نگرانی، از بین بردن اختلافات، بهرهگیری از کارگزاران شایسته و برچیدن ظلم و ستم و استقرار عدالت، خلاصه میشوند.
امام مهدی؟عج؟,امنیت,کارکرد,حکومت,عصر ظهور
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124723.html
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124723_cce87fc0fa756af075c4d202d3614185.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۷۱۷-۲۰۱۵
12
47
2018
09
23
آخرالزمان و مدلولات سیاسی _ اجتماعی آن در ادیان ابراهیمی با رهیافتی اشتراکی
227
246
FA
حسن
عبدیپور فرد
دکترای تاریخ اسلام دانشگاه اصفهان
محمدحسین
محمدی
سطح چهار حوزه علمیه قم.
آخرالزمان مقولهای حائز اهمیت در مباحث کلامی و الهیاتی و نیز فلسفی میباشد. علاوه بر این، مبانی آخرالزمانی ادیان مختلف در موضعگیریهای سیاسی و نیز امور فرهنگی و اجتماعی جوامع مختلف دارای تاثیر فراوان میباشد. با توجه به این امر، مقاله حاضر به کاوش مفهوم و علائم آخرالزمان در ادیان ابراهیمی میپردازد و اشتراکات این ادیان در بررسی نشانههای آخرالزمان، مرور وقایع و حوادث اقلیمی و کیهانی که این ادیان وعده رخ دادن آن را به پیروان خود دادهاند، بررسی وقایع سیاسی و اجتماعی مربوط به این دوره زمانی، قسمتهای مختلف این مقاله را تشکیل میدهند. در بخش آخر نیز ابعاد مذکور میان ادیان اسلام، میسحیت و یهودیت مورد مقایسه قرار گرفته و اشتراکات و افتراقات ادیان در این زمینهها بیان میگردد. این مقاله در چارچوب تئوری گفتگوی ادیان تدوین گردیده است.
آخرالزمان,جنبش سیاسی _ اجتماعی,اسلام,مسیحیت,یهودیت
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124725.html
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124725_854b7990278f0cb5a1ee7d6c5ada5b94.pdf