2024-03-29T11:57:41Z
https://mashreqmag.sinaweb.net/?_action=export&rf=summon&issue=17143
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۴۲۳-۷۶۶۳
1397
12
46
نقد و بررسی دیدگاه احمد اسماعیل بصری دربارۀ متشابه بودنِ کلّ قرآن
مرتضی
کریمی
نصرتالله
آیتی
جریان احمد الحسن بصری، یکی از جریانهای خطرناک در موضوع مهدویّت است و بعضی ویژگیها مانند استناد به بعضی روایات، خواب و استخاره، آن را از سایر مدّعیان دروغینِ مرتبط با آموزۀ مهدویّت متمایز میکند. در چند سال اخیر، فعالیتهای تبلیغیِ این جریان چه به صورت مجازی در پالتاک و وبسایتهای مختلف و چه به صورت چهره به چهره افزایش یافته است. این نکات، ضرورت نقد و بررسی این جریان و نشان دادن اشکالات آن را دو چندان میکند. احمد الحسن بصری، که مدّعی است امام، مهدی اوّل و یمانی موعود است، خود را همانند دیگر امامان:، بهرهمند از علم الهی و مصون از هرگونه اشکال و اشتباه میداند. بر این اساس، اثباتِ حتّی یک اشکال در کتابهای وی برای ردّ تمام ادّعاهای او کافی است. اشتباهات احمد الحسن را میتوان در موضوعات مختلف مانند قرآنی، حدیثی، کلامی، ادبی، فقهی و تاریخی دنبال کرد. مسئلۀ اصلیِ این مقاله، نقد و بررسی دیدگاه احمد الحسن بصری دربارۀ متشابه بودنِ کلّ قرآن است که به شیوۀ توصیفی، تحلیلی و انتقادی، نشان داده خواهد شد. احمد الحسن معتقد است تمام آیات قرآن متشابه است و بدون روایات، نمیتوان معنای آیات را فهمید. در این مقاله، نخست، عبارات متناقضِ احمد الحسن در این ارتباط نشان داده میشود، سپس چهار دلیلِ قرآنی و روایی برای ردّ این دیدگاه ارائه و در پایان، استدلال وی به یک روایت، نقد و بررسی میشود.
مهدویّت
احمد الحسن بصری
علم امام
اشتباهات قرآنی
آیات محکم و متشابه
2018
06
22
7
24
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124922_45dcf83adb52880181383d390fe1e34a.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۴۲۳-۷۶۶۳
1397
12
46
مقایسه دیدگاه اسلام و لیبرالیسم درباره عدالت (با تأکید بر اندیشه قرارداد اجتماعی و اندیشه مهدویت)
علی
ملکی
عدالت یکی از دغدغههای مهم همه باورها، ادیان و مذاهب است که از جنبههای مختلف نظری، فلسفی و جامعهشناختی قابل بررسی است. در این نوشتار به مقایسه دیدگاه دو مکتب اسلام و لیبرالیسم درباره مبنای عدالت میپردازیم و در این راستا دو اندیشه قرارداد اجتماعی و مهدویت را که هر دو تأملی نظری و ادعای جهانشمولی در این مورد دارند، بررسی میکنیم. سوال اصلی آن است که مبنای عدالت در اسلام و لیبرالیسم چه تفاوتی دارد و بر اساس آن، چه اندیشهای درباره عدالت شکل گرفته است؟ نگارنده با روش تحلیلی و مقایسهای این فرض را مطرح میکند که، عدالت در لیبرالیسم به دلیل ابتناء بر نظریه قرارداد اجتماعی، امری نسبی و مبتنی بر آراء شهروندان است و در نتیجه مبنای ذاتی و نفسالامری برای عدالت وجود ندارد. رضایت اکثریت در هر امری، عادلانه تلقی میشود و الگوی عملی آن، نظام سیاسی آمریکاست. اما در اسلام و اندیشه مهدویت، بر اساس بینش توحیدی، مبنای عدالت، بر اموری ذاتی و نفسالامری بنا شده، آفرینش و نظام هستی بر اساس عدالت شکل گرفته است و انسان با فطرت خود آن را شهود میکند. عدالت مهدوی بر اساس اندیشه مهدویت، با ظهور حضرت مهدی4 در همه زمینهها اجرا میشود و چون امری فطری است با رضایت عمومی همراه است. این مسئله میتواند مهمترین مشکل جوامع امروزی را که نارضایتی از عدالت است حل کند
عدالت
اسلام
لیبرالیسم
مهدویت
قرارداد اجتماعی
2018
06
22
25
44
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124924_20acb5271f3f52e42815fa969089b689.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۴۲۳-۷۶۶۳
1397
12
46
و حضور » رایات سود « بررسی سندی _ فقه الحدیثی احادیث مهدی موعود در سپاه خراسانی در منابع اهل سنت
مجید
معارف
فرشاد
منائی
روایات متعددی در منابع روایی اهلسنت، وجود دارد که برخی اتفاقاتی که پیش از ظهور مهدی موعود4 رخ میدهد را بیان میکند و وقایعی که در آستانه ظهور اتفاق میافتد را تبیین میکند. ذیل همین دست روایات، لازم است به تعدادی از روایات که معروف به روایات «رایات سود» (پرچمهای سیاه) هستند توجه شود. در برخی از احادیث «رایات سود» مطلبی بدین مضمون آمده است که «پرچمهای سیاهی از جانب خراسان خارج میشوند که وقتی این پرچمها را دیدید به سمت آنها بشتابید زیرا خلیفه خدا، مهدی در آن سپاه است». این دسته از احادیث بین خراسانی، که اندکی پیش از ظهور مهدی موعود4 از ناحیه خراسان، خروج میکند، با مهدی موعود4 که از مکه خروج میکند، خلط کردهاند و ممکن است این شبهه را القا کند که مهدی موعود4 در سپاه خراسانی است و از جانب خراسان ظهور میکند. پس از بررسی رجالی این روایات، مشخص میشود که این دسته از روایات از نظر سندی، فاقد اعتبار لازم هستند و نمیتوانند مورد قبول واقع شوند و بر فرض تسامح نسبت به ضعف سندی این روایات، اشکالات متعدد فقه الحدیثی نیز بر این احادیث وارد است که از جمله این اشکالات فقه الحدیثی میتوان به وجود احادیث صحیح السند دال بر ظهور و خروج مهدی موعود4 از مکه مکرمه، وجود قسمتی محذوف در متن احادیث «رایات سود» و احتمال وقوع تصحیف در متن حدیث، نقش مقدماتی و بسترسازی قیام خراسانی برای مهیا کردن شرایط حکومت مهدی موعود4 و تصریح علمای اهلسنت به منفک و جدا بودن قیام خراسانی با خروج مهدی موعود4 اشاره کرد. با توجه به این مطالب، نتیجه نهایی بدین صورت حاصل میشود که احادیثی که دلالت دارد که مهدی موعود4 در سپاه خراسانی است و از ناحیه خراسان خروج میکند، از نظر سندی و فقه الحدیثی قابل اعتماد نیستند و نمیتوان به این احادیث استدلال کرد و آنها را برای ارائه مطلب در زمینه مهدویت، مستند دانست.
مهدی موعود
پرچمهای سیاه
اهلسنت
جرح و تعدیل
فقه الحدیث
2018
06
22
45
64
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124963_882f7794ed48adfbbbb0aa7dbf8be8d8.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۴۲۳-۷۶۶۳
1397
12
46
نقش سیاسی و فرهنگی حسین بن روح نوبختی در بازه زمانی غیبت صغری
مجید
احمدی کچایی
جایگاه شایسته حسین بن روح نوبختی326ق به عنوان یکی از حلقههای وصل میان شیعیان و امام غائبشان و عملکرد وی در دوره وکالتش از اهمیت به سزایی برخوردار است به طوری که توان مدیریتی وی در دوره پر اختناق غیبت صغری و زمانهای که بسیاری از گمانهزنیهای درباره غیبت امام به پایان نرسیده و همچنین روی کارآمدن مدعیان پرقدرت وکالت و نفوذ ایشان در دستگاه حاکمه همگی حکایت از شخصیت و زمان ویژه وی دارد، این پژوهه بر آن است، دوره وکالت حسین بن روح و چگونگی رفتار وی در مواجهه با بحرانهای پدید آمده را واکاوی کند.
امام عصر
حسین بن روح
غیبت صغری
نهاد وکالت
شلمغانی
2018
06
22
65
78
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124967_56dcdfc88205663f85dc4b639e6cef77.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۴۲۳-۷۶۶۳
1397
12
46
مستندات تاریخی ولادت امام زمان
سیدعبدالله
هاشمی
یکی از نشانههای شیعیان دوازده امامی، به ویژه در دوران حاضر، عقیده به امامی زنده است که قرنهای متمادی از زندگی غایبانه ایشان میگذرد. این عقیده باعث پیدایش پرسشهایی از سوی موافقان و مخالفان گشته و هرچه تاریخ به پیش رفته این بحثها داغتر و جدیتر و باعث آشکار شدن معارف بیشتری در باب مهدویت شده است. یکی از این بحثها مسئله ولادت امام زمان4 و بحث از صحت و سقم گزارشهای موجود در این زمینه است. آنچه در پی میآید در حقیقت پاسخ به یک شبهه است که توسط یکی از مدعیان روشنفکری طرح و ترویج شده و براساس آن، منکر ولادت امام زمان4 شده است. در این نوشتار و در سه بخش سعی شده پاسخی عالمانه به این شبهه داده شود. در بخش اول گزارشهای ولادت امام در قالب پنج روایت معتبر و پنج گزارش تصحیح نشده بررسی شده و در بخش دوم گزارشهای دیدار با امام، شامل دو گزارش معتبر و شش گزارش تصحیح نشده، گنجانده شده است و در بخش سوم به روایات دیگری که به صورت ضمنی دلالت بر ولادت امام زمان4 دارند اشاره میشود.
امام زمان
ولادت
مستندات تاریخی
2018
06
22
79
112
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124971_45f2c6801ba30a9c1e8fd9e2f89b49e1.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۴۲۳-۷۶۶۳
1397
12
46
تحلیل نظریه لزوم خلیفه و تطبیق آن بر امام مهدی از دیدگاه آیتالله بلادی بوشهری
فتحالله
نجارزادگان
حامد
دژآباد
علی
اندیده
این پژوهش با تحلیل ماهیت و نوع خلافت الهی به تشریح نظریه لزوم خلیفة الله و خلیفة اللهی امام مهدی4 براساس دیدگاههای آیتالله بلادی بوشهری پرداخته است. از دیدگاه وی فلسفه بعثت پیامبران الهی و فلسفه نصب و تعیین امام با مقام خلیفة اللهی امام مهدی4 مرتبط است. این مقام _ خلیفة اللهی امام مهدی4 _ برای ظهور و بروز اسماء، تجلی ربوبیت و افاضه فیض الهی بوده و از سنّتهای خداوند به شمار میآید و ضرورت وجود تکوینی خلیفة الله را مینمایاند. تداوم اهداف بعثت انبیاء از جمله؛ مرجعیت فکری و معنوی، حفظ و بقای شریعت، استمرار هدایت، پاسداری دین از تحریف و اجرای صحیح آن، از مؤلفههای اصلی لزوم خلیفة الله در عرصه تشریع است. از دیدگاه علامه بلادی از جهت ماهیت تفاوتی بین خلیفة الله، خلیفة الرسول و امام نیست و امام مهدی4 در جمیع صفات، مقامات و شئونات به غیر از نبوت همانند انبیاء است.
خلیفه
خلیفة الله
امام مهدی
انبیاء
بلادی بوشهری
2018
06
22
113
136
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124972_97652b52fea6df0c1bcc2a77588e14c5.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۴۲۳-۷۶۶۳
1397
12
46
تحلیل تاریخی روایات علائم ظهور (قیام سیدحسنی)
بیبی زینب
حسینی
ابوالحسن
بختیاری
طاهره
ایزدی
شناخت روایات جعلی و تمییز آنها از روایات معتبر، یکی از بایستههای مهم پژوهشی است. در جوامع حدیثی شیعه و اهلسنت، روایاتی وجود دارد، که نشانههای مختلفی را برای ظهور امام زمان4 بیان میکند. یکی از این نشانهها، روایات قتل نفس زکیه و قیام سیدحسنی است. تحلیل و تطبیق این روایات به روش تاریخی نشان میدهد خروج سیدحسنی، در واقع یک علامت ظهور نیست و با علامت قتل نفس زکیه متفاوت است. روایت سیدحسنی، روایتی غیرقابل اعتماد است که توسط حسین بن حمدان خصیبی(متوفی 334) زعیم فرقه نصیریه، در راستای اثبات دیدگاههای این فرقه جعل شده است. بررسیهای تاریخی میتواند علت این جعل را در بستر تاریخ تبیین نماید. نخستین بار، محمد بن یعقوب کلینی، (متوفی 329) توصیفی از نفس زکیه، را به خطا برای سیدحسنی بدون ملقب ساختن وی به نفس زکیه، به کار برده است. سپس مسعودی (متوفی 346)، لقب نفس زکیه را برای سیدحسنی به کار برده است، پس از قرن چهارم این لقب در میان علویان، به تدریج شایع شده است و سیدحسنی و نفس زکیه یک شخص پنداشته شدهاند و به دنبال آن، قیام حسنی به عنوان علامت ظهور امام زمان4 قلمداد شده است.
مهدویت
تحلیل تاریخی
علائم ظهور
سیدحسنی
نفس زکیه
2018
06
22
137
162
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124974_dcfbf9db71fb912101e23c904b0d8032.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۴۲۳-۷۶۶۳
1397
12
46
موانع درونی امت اسلامی، پیشروی حضرت مهدی پس از ظهور
سیدمسعود
پورسیدآقائی
مسلم
زمانیان
حضرت بقیةالله الاعظم4 که به عنوان آخرین حجت الهی در زمین با هدف اصلاح بشر و گسترش عدالت و اخلاق در جهان ظهور خواهند کرد، طبیعتاً برای تحقق هدفشان موانعی را پیش رو خواهند داشت؛ همانطور که در روایات آمده است که چنین پیروزی جز با خون و عرق میسر نمیگردد. برخی از این موانع، منتسب به مسلمانان بوده، و از درون امت اسلامی، در برابر ایشان قرار میگیرد و اهمیت ویژهای دارد؛ چرا که این موانع، موانعی است که از درون دین در برابر پیشوای حقیقی آن دین قرار گرفته است و خطر بیشتری نسبت به موانعی دارد که از سوی غیرمسلمانان، متوجه اهداف حضرت خواهد شد. موانعی که به عنوان موانع درون دینی از روایات میتوان برداشت کرد، در یک تقسیمبندی کلی به چهار دسته تقسیم میشوند: اول؛ موانعی که از سوءرفتار منتسبین به آن حضرت بروز مینماید. دوم؛ موانع مذهبی که به دو دسته اهلسنت و شیعه تقسیم میشود. سوم؛ موانعی که از سوی برخی اقوام و طوائف متوجه امام زمان4 میشود. و چهارمین مانع؛ جریان نفاق است که طبق برخی روایات در برابر حضرت کارشکنی خواهند کرد.
موانع
امت اسلامی
ظهور
موانع تحقق حکومت مهدوی
موانع پس از ظهور
2018
06
22
163
188
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124976_864848d74dff4e30bdc24b8c050a5d45.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۴۲۳-۷۶۶۳
1397
12
46
بررسی اثربخشی آموزش مهدیباوری در ارتقاء امیدواری، کاهش اضطراب و بهبود پیشرفت تحصیلی دانشآموزان (مطالعه طولی)
اشرفالسادات
شکرباغانی
این تحقیق توصیفی (طولی) با تمسک به اجرای پیمایشی به بررسی اثربخشی آموزش مهدیباوری در ارتقاء امیدواری، کاهش اضطراب و بهبود پیشرفت تحصیلی دانشآموزان در طول دوره سه ساله آموزش متوسطه اول پرداخته و با جمعآوری اطلاعات مورد نیاز از منابع مربوط به آموزههای مهدوی و تبیین آن به زبانی ساده برای نمونه آماری پژوهش (240 دانشآموز دختر پایه هفتم مدارس متوسطه اول شهرستان تهران) و تحلیل یافتهها توسط آمار استنباطی نشان داد که بین آموزش مهدیباوری و ارتقاء امیدواری و کاهش اضطراب دانشآموزان رابطه معناداری در سطح 05/0p≤ وجود دارد. همچنین بررسی کارنامه تحصیلی سالیانه نمونه آماری در سه سال تحصیلی متوالی به روش آمار توصیفی نشان میدهد که پیشرفت تحصیلی آنان بهبود یافته است.
آموزش مهدیباوری
ارتقاء امیدواری
کاهش اضطراب
بهبود پیشرفت تحصیلی
مطالعه طولی
2018
06
22
189
208
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124978_af814b35cb4a9d2a162b46516671b503.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۴۲۳-۷۶۶۳
1397
12
46
نقش باور به مهدویت در معنابخشی زندگی فردی
احمدرضا
مفتاح
ناصر
محمدی
معنادار بودن زندگی از جمله دغدغههای انسان معاصر است. اندیشهها، باورها و آرمانهای فردی و جمعی نقش تعیینکنندهای در معنا داشتن زندگی دارد. از جمله باورهایی که در معنابخشی به زندگی فردی نقش دارد باور به مهدویت است. در مباحث فلسفی برای معنای زندگی سه معنا مطرح میشود: هدفمند بودن، ارزشمدار بودن و کارکرد داشتن. در این تحقیق با تکیه بر احادیث پیامبر6 و ائمه اطهار: نشان داده خواهد شد که باور به مهدویت به هر سه معنای مورد نظر به زندگی شیعیان معنا میدهد. در مورد هدفمندی، باور به مهدویت از این جهت که جهان، رو به خیر حرکت میکند و بر عدالتگستری و مبارزه با ظلم و فساد تاکید میکند، به زندگی معنا میدهد. در مورد ارزشمحوری، باور به مهدویت از این جهت که احیای اسلام راستین، تامین رفاه و آرامش، رضایتمندی و عشق به محبوب، ارزش محسوب میشود و در مورد کارکرد داشتن از آن رو که باور به مهدویت موجب پارسایی، اخلاقمداری مسئولیتپذیری و امیدبخشی میشود زندگی منتظران معنا پیدا میکند.
معنای زندگی
مهدویت
هدفمندی
ارزشمداری
کارکرد داشتن
2018
06
22
209
228
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124979_cb5bb6f797327363039dc62c20b7210c.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۴۲۳-۷۶۶۳
1397
12
46
مهدویت در تاریخنگاری عصر صفویه
حمیدرضا
مطهری
سعید
نجفینژاد
ظهور صفویان تحولات گستردهای در مسائل فرهنگی از جمله تاریخنگاری ایران پدید آورد و موضوعات جدیدی را وارد این عرصه کرده و در برخی امور متحول کرد. موضوع مهدویت از جمله مهمترین مسائلی بود که در این دوره مورد توجه تاریخنگاران قرار گرفت. این نکته، مسئله اصلی پژوهش حاضر است که تلاش خواهد شد با استفاده از دادههای کتابخانهای و تحلیل آنها، سیمایی روشن از موعودگرایی و انتظار حضرت مهدی4 در تاریخنگاری این دوره ارائه گردد. به نظر میرسد یک ارتباط معنی دار بین انگاره زمینهساز بودن صفویان برای حکومت مهدوی از سوی تاریخنگاران این دوره مورد تأکید بوده که میتواند به نوعی نمایانگر تلاش مورخان برای مشروعیتبخشی بیشتر به حکومت این خاندان در ایران آن عصر باشد. بررسی ارتباط بین این متغیرها از دیگر مسائلی است که در این تحقیق مدنظر قرار گرفته است.
موعودگرایی
مهدویت
فرهنگ انتظار
صفویه
تاریخنگاری
2018
06
22
229
272
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124980_0a2a44077d52300ea537aa0246df0053.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۴۲۳-۷۶۶۳
1397
12
46
کاربست آموزه مهدویت در سپهر سیاسی انقلاب اسلامی ایران
رضا
شجاعی مهر
نجف
لکزایی
اعتقاد به آموزه مهدویت که مکمل اصل امامت در منشور اعتقادی شیعه است صرفاً ایستاری ارزشی و اعتقادی محسوب نمیشود بلکه این آموزه در آمیزش با هیجانات اجتماعی و التهابات سیاسی همواره واکنشی انفجاری و تهاجمی از خود نشان میدهد. تاریخ پر تلاطم شیعه، نشان میدهد که آموزه مهدویت همواره با دو خوانش کلی روبرو بوده است؛ نگاه حداقلی و سلبی به این باورداشت رخوت و رکود را در جوامع شیعی رقم زده و قرائت حداکثری و ایجابی آن، روح امید و تکاپو را به جامعه تزریق میکند. توده انقلابیون در جریان انقلاب اسلامی ایران با بازآفرینی و جلوهسازی عینی رهیافت حداکثری آموزه مهدویت، موفق به خلق انقلاب اسلامی در ایران شدند. فرهنگ مهدویت از طریق باورها، رفتارها ونمادهای ایرانیان شیعه به تکوین دینی انقلاب کمک نموده است. این نگارش در پی واکاوی کاربستهای آموزه مهدویت در هویتسازی و شکلگیری سامانه سیاسی انقلاب اسلامی ایران است.
مهدویت
انقلاب اسلامی
انتظار فرج
مهدویت حداکثری
مهدویت حداقلی
2018
06
22
249
272
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124981_52e945eb0719b4261cded97056144621.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۴۲۳-۷۶۶۳
1397
12
46
پیامدشناسی تأویلگرایی بیضابطه در جریانهای انحرافی مهدویت
محمدعلی
فلاح علیآباد
عباس
کلانتری
تأویل در آموزه مهدویت از مهمترین ترفندهای فرقههای انحرافی به شمار میرود. تأویل که کشف معانی باطنی و غیرظاهر از نصوص دینی است دارای ظرفیتی است که بهرهگیری از مفاهیم دینی را گسترش میدهد و از این رو مورد توجه بسیاری از فرقهها قرار گرفته است. از آنجا که تأویلات فرقهها بدون ضابطه و در راستای اهداف فرقهای صورت میگیرد؛ مایه بسیاری از مشکلات و انحرافات شده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی به پیامدها و آثار تأویلگرایی فرقههای انحرافی در موضوع مهدویت میپردازد. نتایج تحقیق از تقسیم پیامدهای تأویل فرقهها در دو بخش پیامدهای درونی و در اندیشه فرقهها و پیامدهای بیرونی مربوط به اجتماع سخن میگوید. تأویل در حوزه نخست، باعث گرایشات انسانخدایی در اندیشه منجی، نفی شریعت و درهم ریختن نظام معرفتی امامت و مهدویت شده است و در دومین حوزه، القای شک و تردید در باورداشت مهدویت، بسترسازی برای پیدایش ادعاهای جدید، فرقهسازیهای چندگانه و بسط اباحیگری در جامعه را در پی داشته است.
تأویل
پیامد تأویلگرایی
فرقه
مهدویت
2018
06
22
273
292
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124982_8420bdd47ad0e12cf97b9ee9d7e2b9ee.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۴۲۳-۷۶۶۳
1397
12
46
اعتبارسنجی روایات اقتدای مسیح به مهدی در منابع روایی اهلسنت
محمد
امیری قوام
مهدی
یوسفیان
دادههای روایی متعددی از منابع شیعه و اهلسنت بر اقتدای مسیح به امام مهدی4 دلالت میکنند و پذیرش مفاد آنها پیامدهای مهمی در زمینههای گوناگون بهویژه در عرصه علم کلام خواهد داشت؛ ازجمله اقتدای یک نبی اولوالعزم بر امام و وصی پیامبر خاتم6، افضلیت امام بر نبی و... که این پیامدهای کلامی تنها با مبانی امامت در مذهب شیعه سازگار بوده و با مبانی کلامی اهلسنت در تعارض خواهد بود؛ بنابراین باید این روایات، ازنظر سند و دلالت مورد ارزیابی علمی قرار گیرند تا ادعای فوق ارزش علمی بیابد؛ مقاله حاضر بهدور از هرگونه تعصب مذهبی و با رعایت انصاف علمی، با مراجعه به منابع اصلی روایی و رجالی اهلسنت، پس از ارزیابی سند و دلالت روایات مذکور چنین نتیجهگیری شده است که از بین شش روایت موجود در منابع اهلسنت ازنظر دلالت، همگی بر اقتدای موردنظر دلالتی روشن دارند و ازنظر سند تنها دو روایت صحیح بخاری از ابوهریره و روایت مسند احمد از جابر صحیح السند هستند و چهار روایت دیگر از اشکالاتی نظیر عدم اتصال و مجهول یا ضعیف بودن برخی راویان رنج میبرند؛ ولی درعینحال با توجه به مجموعهای از قرائن، همه آنها معتبر هستند و بعید نیست که با توجه به مجموع منابع شیعه و اهلسنت، تواتر معنوی اقتدای مذکور به اثبات برسد.
روایت
اقتدا
عیسی
مهدی
سند
صحیح
دلالت
2018
06
22
293
316
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124983_0b4a39eb000fd1e1a498493c05c54547.pdf
مشرق موعود
۲۴۲۳-۷۶۶۳
۲۴۲۳-۷۶۶۳
1397
12
46
انکار مهدویت با رویکرد کارکردگرایانه و پاسخ علمای اهلسنت به آن
حسین
الهینژاد
محمدرضا
ثقفی
مهدویت از باورهای قطعی اهلسنت است که از جایگاه مهم و ویژهای در میان آنان برخوردار است. با این وجود، برخی از دگراندیشان با رویکردهای مختلف درصدد تردید و انکار این باور برآمدهاند. یکی از روشهای منکران اندیشه مهدویت در میان اهلسنت، رویکرد کارکردگرایانه است. برخی با درک ناصحیح، تفسیر غلط، برداشتهای سطحی، نادرست و غیرعالمانه از روایات مهدویت خواستهاند چنین وانمود کنند که اندیشه مهدویت منجر به بروز کارکردهای منفی از قبیل: سستی و رخوت در جامعه، تجویز فراگیری ظلم و ستم و اعتقاد به توکیل و تفویض میشود. بنابراین برای رفع این نگرانیها و مواجه نشدن با کارکردهای منفی، بهتر است که دست از اندیشه مهدویت کشیده و آن را انکار نمائیم. در مقابل؛ بعضی از بزرگان اهلسنت در مقام پاسخ برآمده و با رویکرد مثبت و برداشت صحیح از روایات، این نگرش را مردود و بیاساس دانستهاند. اینان معتقدند که بر اساس روایاتالمهدی، ما الزام داریم تا زمینه و آمادگی ایجاد نماییم و با دوری از خمودی و ایستایی به سمت هدف حرکت نماییم.
مهدویت
کارکردگرایانه
اهلسنت
تفویض
مدعیان
2018
06
22
317
334
https://mashreqmag.sinaweb.net/article_124984_2c3931eef33b510aa445e4bca528dec4.pdf