بررسی نقش جریان‌ وضع حدیث در برخی آموزه‌های مهدویت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم، ایران

چکیده

از برجسته‌ترین آسیب‌ها در حوزۀ نقل روایات، ورود روایات برساخته و نیز دستبرد در روایات صادر از معصومین: است. و این، البته یکی از جبران‌ناپذیرترین آسیب‌های ممکن در تاریخ اسلام، است که خود سبب شده تا سند و متن برخی روایات از جایگاه بلند اعتماد به زیر آمده، همواره با نگاه تردیدآلود، دیده شوند. یکی از عرصه‌هایی که با ورود این آفت، آسیب‌های جدّی دیده، روایات و بحث مهدویت است. اگرچه همواره معصومین: تلاش‌های وافری در زمینه پرهیز مردم از این آسیب از خود نشان دادند، اما ورود این معضل برخی از گستره‌های معارف مهدوی را دستخوش دگرگونی‌هایی اگرچه اندک ساخته است.
این پژوهش در بازنمایی میزان این تأثیر در برخی از این گستره‌ها سامان گرفته و پس از بررسی برخی شواهد روایی به تحلیل سند و محتوای آنها پرداخته است. یافته‌های پژوهش؛ حاکی از آن است که در مواردی که قطع به صدور روایت از معصوم7 حاصل نمی‌شود، و احتمال وضع و تحریف به میان می‌آید، دقت و تأمل در منبع، سند و محتوای روایت امری بایسته‌تر می‌نماید، چرا که بیشتر آسیب‌هایی که آموزه‌های مهدویت را در بر گرفته است، معلول همین جعل و تحریف در روایات مزبور است. و این آسیب‌ها، بر کارایی آموزه‌های یادشده تأثیر منفی و معناداری دارد.

کلیدواژه‌ها