و حضور » رایات سود « بررسی سندی _ فقه الحدیثی احادیث مهدی موعود در سپاه خراسانی در منابع اهل سنت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران.

2 دانشجوی دکتری دانشکده اصول‌الدین تهران

چکیده

روایات متعددی در منابع روایی اهل‌سنت، وجود دارد که برخی اتفاقاتی که پیش از ظهور مهدی موعود4 رخ می‌دهد را بیان می‌کند و وقایعی که در آستانه ظهور اتفاق می‌افتد را تبیین می‌کند. ذیل همین دست روایات، لازم است به تعدادی از روایات که معروف به روایات «رایات سود» (پرچم‌های سیاه) هستند توجه شود. در برخی از احادیث «رایات سود» مطلبی بدین مضمون آمده است که «پرچم‌های سیاهی از جانب خراسان خارج می‌شوند که وقتی این پرچم‌ها را دیدید به سمت آنها بشتابید زیرا خلیفه خدا، مهدی در آن سپاه است». این دسته از احادیث بین خراسانی، که اندکی پیش از ظهور مهدی موعود4 از ناحیه خراسان، خروج می‌کند، با مهدی موعود4 که از مکه خروج می‌کند، خلط کرده‌اند و ممکن است این شبهه را القا کند که مهدی موعود4 در سپاه خراسانی است و از جانب خراسان ظهور می‌کند. پس از بررسی رجالی این روایات، مشخص می‌شود که این دسته از روایات از نظر سندی، فاقد اعتبار لازم هستند و نمی‌توانند مورد قبول واقع شوند و بر فرض تسامح نسبت به ضعف سندی این روایات، اشکالات متعدد فقه الحدیثی نیز بر این احادیث وارد است که از جمله این اشکالات فقه الحدیثی می‌توان به وجود احادیث صحیح السند دال بر ظهور و خروج مهدی موعود4 از مکه مکرمه، وجود قسمتی محذوف در متن احادیث «رایات سود» و احتمال وقوع تصحیف در متن حدیث، نقش مقدماتی و بسترسازی قیام خراسانی برای مهیا کردن شرایط حکومت مهدی موعود4 و تصریح علمای اهل‌سنت به منفک و جدا بودن قیام خراسانی با خروج مهدی موعود4 اشاره کرد. با توجه به این مطالب، نتیجه نهایی بدین صورت حاصل می‌شود که احادیثی که دلالت دارد که مهدی موعود4 در سپاه خراسانی است و از ناحیه خراسان خروج می‌کند، از نظر سندی و فقه الحدیثی قابل اعتماد نیستند و نمی‌توان به این احادیث استدلال کرد و آنها را برای ارائه مطلب در زمینه مهدویت، مستند دانست.

کلیدواژه‌ها