تحلیل تاریخی روایات علائم ظهور (قیام سیدحسنی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه یاسوج

2 استادیار دانشگاه یاسوج.

3 کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث.

چکیده

شناخت روایات جعلی و تمییز آنها از روایات معتبر، یکی از بایسته‌های مهم پژوهشی است. در جوامع حدیثی شیعه و اهل‌سنت، روایاتی وجود دارد، که نشانه‌های مختلفی را برای ظهور امام زمان4 بیان می‌کند. یکی از این نشانه‌ها، روایات قتل نفس زکیه و قیام سیدحسنی است. تحلیل و تطبیق این روایات به روش تاریخی نشان می‌دهد خروج سیدحسنی، در واقع یک علامت ظهور نیست و با علامت قتل نفس زکیه متفاوت است. روایت سیدحسنی، روایتی غیرقابل اعتماد است که توسط حسین بن حمدان خصیبی(متوفی 334) زعیم فرقه نصیریه، در راستای اثبات دیدگاه‌های این فرقه جعل شده است. بررسی‌های تاریخی می‌تواند علت این جعل را در بستر تاریخ تبیین نماید. نخستین بار، محمد بن یعقوب کلینی، (متوفی 329) توصیفی از نفس زکیه، را به خطا برای سیدحسنی بدون ملقب ساختن وی به نفس زکیه، به کار برده است. سپس مسعودی (متوفی 346)، لقب نفس زکیه را برای سیدحسنی به کار برده است، پس از قرن چهارم این لقب در میان علویان، به تدریج شایع شده است و سیدحسنی و نفس زکیه یک شخص پنداشته شده‌اند و به دنبال آن، قیام حسنی به عنوان علامت ظهور امام زمان4 قلمداد شده است.
 

کلیدواژه‌ها