1
استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب و مدرس مرکز تخصصی ائمه اطهار قم
2
کارشناس‌ارشد مذاهب اسلامی
چکیده
مهدویت و ظهور منجی یکی از مسائل مهم در بین مذاهب و فرق اسلامی است که از زیرمجموعه‌‌های مبحث امامت و خلافت مسلمین است و سالیان متمادی در این رابطه سخن‌ها گفته شده و کتب متعددی به رشته تحریر درآمده است. از اباضیان در خصوص اندیشه مهدویت مطلب مهمی بیان نشده است و بعضاً حتی تا مرحله انکار نیز پیش رفته‌اند که البته با دیدگاه امامیه بسیار متمایز است. اباضی‌ها تنها به روایاتی از منابع اهل‌سنت در پذیرش مهدویت نوعی و نه شخصی و نیز شرائط آخرالزمان بسنده کرده‌اند که در این تحقیق، برای نخستین بار مسائل مهدویت از دیدگاه اباضیه مورد بررسی قرار گرفته است. البته یکی از علل نپرداختن به این مبحث مهم در متون اباضی را می‌توان تقسیم‌بندی ایشان در خصوص امامت دانست زیرا آنها مراحل چهارگانه امامت اعم از «ظهور، دفاع، شراء و کتمان» را در نظام فکری خویش قرار داده‌اند و با این تفکر ظاهرا جائی برای منجی و موعود باقی نمی‌گذارند هرچند برخی از این چهار مرحله امامت قابل تطبیق با شیعه است. در مجموع مواردی همچون طلوع خورشید از مغرب، فتنه دجال، خروج یاجوج و ماجوج و... از جمله مواردی است که در متون اباضی در مباحث اشراط الساعة و... اشاره شده که برخی از آنها مانند فتنه دجال قابل تطبیق با آموزه مهدویت در شیعه است.
