نقد و بررسی مقاله «مهدی» در دائرة‌المعارف بریتانیکا با تأکید بر منابع اهل‌سنّت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر و مدرّس مرکز تخصصی ائمه اطهار قم و کارشناس ارشد علوم حدیث گرایش کلام و عقائد

2 استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه و مدیر مرکز تخصصی ائمه اطهار قم.

3 کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث.

چکیده

اعتقاد به ظهور منجی در آخرالزمان، ریشه در دل تاریخ داشته و منحصر به اسلام و تشیّع نیست، بلکه کم و بیش همه ادیان الهی، صرف‌نظر از نوع جهان‌بینی و اختلاف‌هایی که در ویژگی‌های منجی موعود دارند، نوید آمدن وی را داده‌اند و برای او نشانه‌هایی ذکر کرده‌اند. در دین اسلام یعنی در میان شیعه و اهل‌سنّت، تفسیر روشنی از ظهور مهدی4 ارائه شده و چگونگی قیام و حوادثی که به عنوان نشانه نزدیکی ظهور رخ خواهد داد بیان شده است. اما با این وجود برخی از مستشرقان به عنوان محقّق و پژوهشگر علوم مذهبی و دینی، قدم در این عرصه گذاشته و بدون اطلاع و آگاهی کافی و درست از اصل موعود اسلام و مسئله «مهدویت»، درصدد ارائه نظریات نادرست و زیر سؤال بردن مسئله «وجود مهدی4» برآمده‌اند و با عنوان کردن مطالبی بدون سند و نسبت دادن آن مطالب به اهل‌سنّت، سعی در تخریب و انکار باور مهدویت دارند و بدین ترتیب موجب انحراف و به غلط افتادن مخاطبان، در شناخت اسلام، تشیّع و حضرت مهدی موعود4 می‌شوند. در حالیکه بزرگان اهل‌سنّت، خود در مهم‌ترین و قدیمی‌ترین کتاب‌‌هایشان مسئله اعتقاد به مهدی4 و ظهور ایشان را با آیات قرآن و روایات فراوان مطرح ساخته‌اند. نوشتار حاضر با روش توصیفی _ کتابخانه‌ای و با رویکردی تحلیلی بر آن است تا ابتدا معنا و مفهوم واژه «مهدی» را که در دائرة‌المعارف بریتانیکا در مقاله‌ «مهدی» نوشته شده بررسی و نقد نماید، همچنین با طرح شبهات موجود در این مقاله، به نقد آن‌ها با استفاده از منابع مهم شیعه و اهل‌سنّت بپردازد. تلاش نویسندگان این پژوهش، تبیین بی‌اساس بودن شبهات مطرح در این مقاله و عدم آگاهی نویسنده و یا نویسندگان آن، از منابع اهل‌سنّت و نقطه نظرات آنان در مسئله مهدویت است. نویسنده با غرض‌ورزی و عدم اطّلاع کافی نسبت‌های ناروایی به علمای اهل‌سنّت داده است.

کلیدواژه‌ها