اعتبارسنجی و طبقه‌بندی دلالی روایات رجعت معصومین بعد از امام زمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری کلام امامیه دانشگاه قرآن و حدیث قم

2 استاد درس خارج حوزه علمیه قم.

چکیده

آموزه اعتقادی «رجعت» به عنوان یکی از نظریه‌های مهم درباره چگونگی تداوم حاکمیت اسلام بعد از امام زمان4 در میان اندیشمندان اسلامی مورد توجه قرار دارد. بررسی ابعاد و زوایای مختلف رجعت معصومین:، ضمن نشان دادن تصویر روشن‌تری از آینده، نظریه‌های رقیب _ که برخی از آنها امروزه دستاویز گمراهان و دشمنان برای ضربه زدن به اسلام و آموزه انتظار و مهدویت قرار گرفته است ـ را به حاشیه خواهد راند. این تحقیق، با هدف سنجش و ارزیابی روایات رجعت معصومین: از نظر اعتبار و دلالت، پس از بررسی روایات به این نتیجه رسید که این روایات بر اساس دلالت خاصّ یا عامّ بر رجعت معصومین: به پنج دسته تقسیم می‌شوند؛ روایاتی که بر رجعت مؤمنین محض دلالت دارند، روایاتی که بر رجعت پیامبران و امامان: به‌طور کلی دلالت می‌کنند، روایاتی که رجعت پیامبر اسلام6 را اثبات می‌نمایند، روایاتی که از رجعت امام علی7 خبر می‌دهند و روایاتی که بر رجعت امام حسین7 دلالت دارند. هم‌چنین پس از بررسی اعتبار روایات به دست آمد که فراوانی روایات درباره رجعت معصومین: به اندازه‌ای است که اصل رجعت آنها را به صورت تواتر معنوی، ثابت می‌کند، اما درباره جزئیات رجعت ایشان، تنها یازده روایت دارای سند معتبر هستند. البته اگر مشکل عمومی اعتبار روایات مختصر البصائر رفع گردد، ده روایت نیز به آن افزوده خواهد شد. این تحقیق در مقام گردآوری به روش اسنادی _ کتابخانه‌ای و در مقام داوری به روش توصیفی _ تحلیلی انجام شد.

کلیدواژه‌ها