رابطه بنی‌عباس و علائم ظهور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری کلام و عضو هیأت علمی مؤسسه آینده روشن

چکیده

مطابق روایات اهل‏بیت:، اختلاف و سقوط حکومت بنی‌عباس در ردیف برخی از علائم ظهور، مانند شورش سفیانی بیان شده است. در تحلیل این روایات، احتمالاتی مطرح است. در این نوشتار، به شیوه توصیفی تحلیلی، چگونگی این رابطه در روایات اهل‌بیت‰:تبیین و شش احتمال بررسی شده است: 1. تطبیق نادرست بنی‏فلان بر بنی‌عباس؛ 2. جعل این روایات؛ 3. بازگشت حکومت به بنی‌عباس در آستانه ظهور؛ 4. روی دادن بداء در این موضوع؛ 5. اشاره این روایات به جریان فکری مشابه بنی‌عباس، نه خود بنی‌عباس؛ 6. خلط بین علائم آستانه ظهور و نشانه‌های منفصل از آن. در نهایت از میان احتمالات یادشده، احتمال اخیر تأیید و شواهد آن بیان شده است. فضای صدور روایات و انتظار جدی شیعه در آن دوره برای ظهور و مبهم‏بودن تعابیری مانند فرج (گشایش) و دقت در تعابیر این مجموعه از روایات، گویای این واقعیت است که اختلاف و سقوط بنی‌عباس، از جمله خبرهای ائمه: درباره آینده است که تقارن آن با دیگر خبرها مانند شورش سفیانی، این گمان را برای برخی به وجود آورده است که این دو حادثه در یک زمان روی می‌دهد؛ در حالی که این هم‏زمانی اثبات‏پذیر نیست.

کلیدواژه‌ها