1
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی تهران
2
استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی
چکیده
ایمان به واقعه «الساعه»، از موضوعات مهم دینی و از ارکان و اصول اعتقادی مسلمانان به شمار میآید. این واقعه برخلاف تفکر رایج، به یک مقطع زمانی خاص (قیامت کبری) محدود نمیشود؛ بلکه براساس آیات قرآن و روایات، مصداق دیگری برای این واقعه متصور است که مربوط به دوران برپایی ظهور میشود. خداوند در قرآن، آیات متعددی را به نحوه وقوع هر یک از این دو مصداقِ «الساعه» اختصاص داده و ویژگیهای هردو را تبیین فرموده است. یکی از این ویژگیها، موضوعی به نام «اشراط الساعه» یا به عبارتی «علامات نزدیک شدن الساعه» است که در آیه هجدهم سوره محمد6، Gفَهَلْ یَنْظُرُونَ إِلاَّ السَّاعَةَ أَنْ تَأْتِیَهُمْ بَغْتَةً فَقَدْ جاءَ أَشْراطُها فَأَنَّى لَهُمْ إِذا جاءَتْهُمْ ذِکْراهُمْF بدان اشاره شده است. این علامات به استناد برخی آیات و روایات، بیانگر حوادثی است که پیش از وقوع مصداق اولِ «الساعه»، یعنی دوران برپایی ظهور امام زمان4 واقع خواهد شد. در این نوشتار، ضمن اشاره به معنا و مفهوم واژه «اشراط» و گزارشی مختصر از آرای مفسرین در تفسیر «اشراط الساعه»، سه مسئله بررسی خواهد شد: 1. واژه «الساعه» در قرآن چه مصداق و یا مصادیقی دارد؟ 2. مصداق «الساعه» در آیه هجدهم سوره محمد6، به چه مقطعی از آینده مربوط است؟ 3. علت طرح «اشراط الساعه» در آیات و تبیین آن در روایات چیست؟
