زمینه‌های برداشت سازنده و مخرب از نشانه‌های ظهور منجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه تهران

2 استادیار دانشگاه تهران.

چکیده

یکی از پرگفتمان ترین موضوعات جهان امروز، آینده پژوهی و اندیشه نجات بوده که نشانه‌ها و پیشگویی‌ها پیرامون منجی بخشی از آن است. در جهان اسلام اهمیت پردازش و اهتمام به ملاحم و نشانه‌های ظهور از دو حیث می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد: حیث ابتدایی و حیث اقتضایی. هر چند از حیث ابتدایی، پرداختن به این دست از روایات، ممکن است از اولویت‌ها نباشد، اما از حیث اقتضایی که ناظر به اقتضای جنگ نرم روانی و معرفتی جهان امروز و شبهه پراکنی دشمنان مهدویت است، این موضوع را در زمره اولویت‌های پژوهشی و میدانی قرار می‌دهد. روایات ناظر به نشانه‌های ظهور و حوادث آخرالزمانی دارای ابعادی است و یکی از آنها بعد اثری نشانه‌ها و پیشگویی‌هاست که محصول برداشت از ظواهر روایی می‌باشد. این آثار نه صرفاً مثبت و ایجابی بوده و نه مخرب و منفی، بلکه ترکیبی متوازن و منطقی از آنها را در بردارد. به عنوان مثال 1) آگاهی بخشی و پیشگیری نسبت به انحرافات فراروی، 2) ایجاد آمادگی بایسته و 3) ایمان افزایی اخبار غیبی را از جمله آثار سازنده و مثبت و 1) سوء استفاده‌های سیاسی و اجتماعی، 2) تحیر و سرگردانی در تشخیص و تصدیق جریان‌ها و 3) تعیین وقت برای ظهور منجی را نیز از جمله آثار منفی در روایات ناظر به نشانه‌ها و پیشگویی‌های آخرالزمانی می‌توان برشمرد.

کلیدواژه‌ها