این مقاله، انشعابات امامیه را پس از شهادت امام حسن عسکری7 بررسی می‌کند و به تبیین بنیادی القاب قائم، صاحب‌الأمر، حجت و مهدی، متداول‌ترین القاب امام دوازدهم، می‌پردازد. آن‌گاه نقش هریک از این القاب و سیر تکوین تاریخی و آیینی هرکدام بررسی می‌شود و ولادت معجزه‌گونه امام مهدی4 و ظهور اعجازگونه حضرت در حج و نکات آیینی آن ارائه می‌گردد. شهادت امام عسکری7 دوره‌ای بسیار حساس و مهم را در تاریخ تشیع اثناعشری نشان می‌دهد و مباحث متعددی را در آیین امامت مطرح می‌‌سازد. غیبت امام دوازدهم دشوارترین و جدی‌ترین دوره را در زندگی نواب اربعه آن حضرت به وجود آورد و جامعه تشیع را با نقدهای درونی و برونی مواجه ساخت. خردمندی و هوشیاری سفرای امام غایب تحت هدایت و تدبیر بی‌نظیر آن حضرت موجب شد وحدت امامیه در دوره شکل‌گیری آیین تشیع دوازده امامی حفظ شود و کوشش‌های فکری و تلاش‌های عقلانی و علمی نخبگان شیعه در سال‌های بعد از غیبت به بار بنشیند تا به گونه مؤثر و کارآ امامت حجت غایب اثبات گردد.
