تقابل آینده‌گرایی ایرانی و امریکایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

ایدئولوژی، دربر گیرنده سه عنصر «هویت»، «موعودیت» و «جهانیت» است که بر اساس تعریف این عناصر، راه‌برد عملی هر مکتب شکل می‌گیرد. مقاله حاضر کوشیده است در تبیین اختلافات و تعارضات میان ایالات متحده امریکا و جمهوری اسلامی ایران، به سطح عمیق‌تری از تحلیل‌ها بپردازد و تقابل این دو کشور را که رهبری دو جریان آینده‌گرایی را بر عهده گرفته‌اند، در تفاوت ایده‌ها جست‌وجو کند.
در بخش نخست، پس از توضیح چارچوب نظری بحث، از هویت، موعودیت و جهانی‌شدن ایرانی بر اساس فرهنگ و سنت ایرانی ـ اسلامی بحث شده و بر نقش مؤثر امامت و مهدویت در آینده‌گرایی ایرانی تأکید گشته است.
در قسمت بعد، نویسنده به هویت، موعودیت و جهانی‌شدن امریکایی پرداخته و ریشه‌های دینی و فلسفی لیبرالیسم به عنوان درون‌مایه آینده‌گرایی امریکایی را بررسی کرده است. به جریان یوتوپیانیسم و آثار آن نیز در این نوع آینده‌گرایی اشاره شده است.
در بخش پایانی، چشم‌انداز تقابل این دو نوع آینده‌گرایی که هریک، موعودیت بدیلی نسبت به دیگری در پیش گرفته‌اند، بررسی شده و مؤلفه‌های دو مدل، دسته‌بندی و تبیین گردیده است. هم‌چنین فرضیه پژوهش مبنی بر تفاوت ایده‌های این تقابل و اثر آن بر تقابل ماده‌های آن توضیح داده شده است.

کلیدواژه‌ها