در اندیشۀ کانت، حرکت تاریخ از نقص به کمال، از توحش به تمدن و از حالت تضاد‌آمیز به حالت تعادل است. محصول این حرکت تاریخی برای انسان، دستیابی به آزادی، برابری و معقولیت است. به نظر کانت، هرچه تاریخ پیش می‌رود و شرایط وحدت جامعه بشری بهتر فراهم می‌شود، تشکیل اتحادیه جهانی انسان‌ها و رفع تضاد از زندگی آن‌ها غایت تاریخ است. انسان در طول حرکت تاریخی خود به مقام آزادی و معقولیت می‌رسد. این آزادی شامل دو مرحله است؛ درمرحلۀ آزادی درونی، عواطف حیوانی انسان زیر سلطۀ عقل قرار می‌گیرد و انسان در واقع به تدریج عاقل‌تر می‌شود. در مرحلۀ آزادی برونی، حکومت‌های استبدادی ریشه‌کن می‌شوند و انسان به مقام استقلال از هر آن‌چه غیرعقلی است می‌رسد؛ به‌ویژه از اسارت تمایلات نفسانی و عملاً از حکومت‌های استبدادی آزاد می‌شود.این دیدگاه دارای نقاط مشترک بسیاری با دکترین مهدویت مطرح شده از سوی متفکران شیعه است؛ به طوری که می‌توان دیدگاه کانت درباره غایت تاریخ را با اندکی اغماض، توجیه عقلانی و طبیعیِ دکترین مهدویت دانست.
