تبیین کم‌شماری احادیث مهدویت و غیبت در «بصائر الدرجات»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی ارشد شیعه‌شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب

2 ستادیار گروه شیعه‌شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب.

چکیده

محمد بن حسن صفّار در کتاب بصائر الدرجات _ که تنها اثر باقی مانده از اوست _ حجم بسیار اندکی از احادیث غیبت را روایت کرده است. این در حالی است که محور مرکزی این اثر را امامان اهل‌بیت: و شئون آنان تشکیل می‌دهد. برخی پژوهش‌گران در تبیین این پدیده فرضیاتی مطرح کرده‌اند. برخی سه فرضیۀ تقیه، مجاز نبودن صفّار از سوی مشایخ اجازه در نقل این احادیث خاص و تدوین نشدن احادیث مربوط به حضرت حجت4 در زمان حیات او را مطرح کرده‌اند و برخی دیگر این پدیده را معلول عقیده احتمالی صفّار به آغاز مجدد جریان جانشینی دانسته‌اند. مطالعه منابع تاریخی، رجالی،فهرستی و حدیثی نشان می‌دهد هیچ‌یک از این فرضیات صحیح نیست؛ بلکه صفّار تالیفاتی دیگر در این‌باره داشته که این احادیث را در آن نقل کرده است. حجم درخور توجه احادیث مرتبط نقل شده از وی در جوامع روایی بعدی، از جمله شواهد این مدعاست.

کلیدواژه‌ها