2
دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات برنامه درسی دانشگاه شاهد
چکیده
ضرورت شکل‌گیری فرهنگ دینی زمینه‌ساز ظهور و تربیت منتظران واقعی حضرت ولیّ‌عصر4، ذهن را به سوی، نظام آموزش عمومی _ که از جمله مهم‌ترین و اصلی‌ترین نهادهای تربیتی جامعه است _ رهنمون می‌سازد. هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان توجه به مؤلفه‌های مهدویت در محتوای برنامۀ درسی دورۀ متوسطۀ ایران است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل محتوا بوده و رویکرد آن کاربردی است. جامعۀ آماری این نوشتار، کتاب‌های درسی دورۀ متوسطه است که در سال 1392 چاپ شده و چهار عنوان دین و زندگی، ادبیات فارسی، مطالعات اجتماعی و تاریخ انقلاب اسلامی با 10 جلد به صورت هدفمند در نمونه قرار گرفته‌اند. ابزار اندازه‌گیری، چک‌لیست تحلیل محتوای محقق بوده و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته‌اند. عمده‌ترین نتایج، بیانگر آن است که: 1. در مجموع 2551بار به محورها و مؤلفه‌های مفهومی مرتبط با مهدویت توجه شده که میزان آن در کتاب‌های دین و زندگی، ادبیات فارسی، مطالعات اجتماعی و تاریخ انقلاب اسلامی دورۀ متوسطه، به ترتیب 1249، 785، 325 و 192 مرتبه است؛ 2. به محورها و مؤلفه‌های مهدویت در هر یک از کتاب‌ها به میزان متفاوتی توجه شده است؛ 3. در بین کتاب‌های بررسی شده، کتاب دین و زندگی اول متوسطه با 345 مورد یا 5/13 درصد، بیشترین توجه و کتاب ادبیات فارسی دوم متوسطه با 170 مورد یا 7/6 درصد، کمترین توجه را به مفاهیم مرتبط با مهدویت داشته‌اند.
