1
پژوهشگر و مدرس جامعة المصطفی العالمیة و جامعة الزهراء
2
استادیار جامعة المصطفی العالمیة
چکیده
نفاق پدیدهای است که در آموزه‌های دین به این صفت و نیز پیامدهای آن در سطوح مختلف اشاره شده است. نفاق آن‌هم درسطح خواص، خسارت‌های زیان‌بار به بار می‌آورد. از جمله پیامدهای جبران‌ناپذیر این صفت مذموم، بدبینی و فاصله گرفتن مردم از دین و شریعت است. خواص در صورت ضعف و تزلزل در ساحت شناخت و بینش، جهت دست یافتن به قدرت یا حفظ جایگاه خود، تدریجاً صفت نفاق را پیدا می‌کنند. تاریخ نیز بیانگر این حقیقت است که عملکرد منافقانه برخی خواص، آسیبهای جبران‌ناپذیری وارد نموده است. رویکرد اساسی در این جستار، بررسی نفاق خواص جامعه در حکومت دینی و تأثیر آن در دین‌گریزی عوام است. این جستار در مقام بررسی این مسئله است که ابتلای خواص جامعه مبتلا به این پدیده مذموم و عملکرد منافقانه آنان الزاماً در عوام تأثیر منفی گذاشته و باعث بدبینی و حتی فاصله گرفتن آنها از دین شود. خواص منافق در طول تاریخ لطمات جبران‌ناپذیری بر پیکره جامعه وارد نمودهاند. در عصر حاضر بعد از تحقق حکومت اسلامی در منطقه و اتمام دوران دفاع مقدس، مدعیان دین و خدمت به مردم تدریجاً در بدنه نظام نفوذ نمودند. آنان با استفاده ابزاری از دین و نمادهای آن، در راستای عوام‌فریبی، اعتماد توده مردم را نسبت به خود جلب نمودند. عملکرد نابه‌هنجار آنان عامه مردم را دچار تضاد نمود، موجب گردید مردم نسنجیده به پای دین بگذارند. هدف اساسی در این جستار، بررسی پیوند ناگسستنی میان نفاق خواص جامعه و تأثیرگذاری عملکرد منافقانه آنان در عرصههای مختلف از جمله در عرصه سیاست و مدیریت جامعه، بر اعتقادات دینی توده مردم و در نتیجه دین‌گریزی آنان است. پرسش اصلی نیز این است: چگونه نفاق سیاسی خواص جامعه موجب ناکارآمدی دین می‌شود؟ روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و روش جمع‌آوری اطلاعات عمدتاً کتابخانه‌ای است.
